۱- ارز مسافرتی: در این گزارش پیشنهاد شده است که ارز مسافرتی را متوقف کنند. صرف نظر از این که این ایده چهقدر کارساز خواهد بود، توجه خوانندگان را به این نکته جلب میکنم که وقتی ازر مسافرتی توسط دلالان با قیمت بالاتر خریداری میشود، نشانگر آن است که پیشبینی بازار از قیمت ارز در آینده بسیار بالا خواهد بود.
۲- بخشهایی از این گزارش بیشتر از این که یه تحقیق علمی باشد، لج و لجبازی با دولتیان و رئیس بانک مرکزی است. مثلا در صفحهی ۴ میخوانیم که آقای بهمنی چنین گفت و چنان کرد. اگر چنین است چرا چنان کرد.
۳- این گزارش به شکل ضمنی تایید میکند که برای بسیاری از خانوارهای ایرانی یکی از بهترین راههای سرمایهگذاری طلا است که موید بیمار بودن سیستم پولی و بانکی مملکت است.
۴- در این گزارش به برهمخوردن تعادل میان صادرات و واردات در سالهای اخیر به نفع واردات اشارهای نشده است. اصولا یکی از اصلیترین متقاضیان ارز وارد کنندگان هستند. اگر به همان میزان صادرات داشته باشیم، شار خروجی و ورودی باعث ایجاد تعادل میشوند. متاسفانه در سالهای اخیر تولید نفت کاهش داشته، صادرات غیرنفتی ناچیز بوده، اما واردات افزایش یافته است. متاسفانه منبعی در این مورد ندارم اما مسولین مملکتی بارها به واردات بیرویه انتقاد کردهاند.
۵- نکتهی عجیب و غریب این گزارش اشاره به تفاوت قیمت دلار چاپ قبل از ۲۰۰۶ و دلار چاپ شده بعد از ۲۰۰۶ است که نه به گزارش ربطی دارد، نه به دلیل آن اشاره شده است، و جملات ذکر شده در مورد آن با یکدیگر سازگار است!
۶- خندهدارترین بخش این گزارش، بخش مصاحبه با مردم است. در این بخش، صف متقاضیان ارز دولتی را؛ که احتمالا صفی طولانی بوده است؛ به مسافران، صرافهای خرده، واردکنندگان و اجیرشدهها تقسیم کرده است. طبق تعریف این گزارش، اجیرشدهها افرادی هستند که از شهرستانهای اطراف برای خرید ارز مسافرتی در ازای مبلغی پول به خدمت گرفته شدهاند. این نشان میدهد که هیچ باوری به بانک مرکزی در کنترل قیمت ارز در بازار وجود ندارد.
۷- با این که از تحریمها به عنوان یکی مشکلات بخش ارز نام برده شده، نگارندگان تحریمها را به عنوان مشکل اساسی در نظر نگرفتهاند. ظاهرا اشاره به مشکلات ناشی از تحریمها فقط بهانهای برای ضعف مدیریت داخلی است و نه مشکلات واقعی ناشی از تحریمها.
۸- یک بخش از این گزارش؛ بخش ۵؛ به جلوگیری از قاچاق ارز اختصاص دادهشده است. پیشنهاد مطرح شده در این بخش با توجه به تحریمهای اخیر به کلی ابتر است و از حیز انتفاع ساقط.
۹- از این گزارش تلویحا میتوان فهمید که دولت فخیمه! سعی دارد به هر شکلی از خروج ارز جلوگیری کند. حتی ارزی که رانندگان ترانزیت برای تامین مخارج خود از کشور خارج میکنند را هم قاچاق حساب میکند!
۱۰- یک نکتهی قابل اعتنا در این گزارش این است که لازم نیست به مسافران ارز مسافرتی پرداخت کرد. چرا که بیشتر مسافران میتوانند ارز خود را به قیمت آزاد از بازار تامین کنند. نه به این که به هر مسافری ۲۰۰۰ دلار ازر مسافرتی بدهند، نه به این که رانندگان ترانزیت را به جرم همراه داشتن همان میزان ارز به قاچاق متهم کنند. جالب این که طبق این گزارش هر مسافر به احتساب هزینهی لغو بلیط و روادید و غیره و غیره، برای هر ۲۰۰۰ دلار ارز مسافرتی ۲۵۰هزار تومان سود میبرد. احتمالا درک دولت از اشتغالزایی فراتر از این نیست.
پ.ن.: معلوم نیست بخش خبر بی بی سی فارسی این نکات را از کجای این گزارش استخراج کرده است!